Είναι γνωστό ότι ο ΕΛΕΜ έπαψε να χορηγεί επικουρικές συντάξεις από 01/01/2007, όταν η επικουρική ασφάλιση των υπαλλήλων (και των συνταξιούχων) της ΑΤΕ μεταφέρθηκε στο ΕΤΑΤ. Μετά από μακρά αδράνεια (2007-2013), από το καλοκαίρι του 2013 παρατηρήθηκαν οι πρώτες κινήσεις σχετικά με τα θέματα του ΤΥΠΑΤΕ και ειδικότερα του ΕΛΕΜ. Αφορμή υπήρξε η διεκδίκηση από τους εργαζομένους του ΤΥΠΑΤΕ των δεδουλευμένων αποδοχών τους. Και επειδή ο λογαριασμός του κλάδου Υγείας του ΤΥΠΑΤΕ, από τον οποίο ανέκαθεν επληρώνοντο οι υπάλληλοι που υπηρετούσαν στον κλάδο Υγείας, δεν διέθετε χρήματα για την πληρωμή, οι υπάλληλοι εστράφησαν και ζήτησαν, για πρώτη φορά, να πληρωθούν από τον λογαριασμό του ΕΛΕΜ. Στη σχετική δίκη δεν φαίνεται να προβλήθηκε η αυτοτέλεια των λογαριασμών των κλάδων Υγείας, ΕΛΕΜ και ΕΛΑΤ, ούτε το γεγονός ότι το ΤΥΠΑΤΕ έπαυσε να έχει διοίκηση, αφού τα μέλη του ΔΣ εξέπεσαν αυτοδίκαια μετά την καταγγελία των συμβάσεων όλων των υπαλλήλων της ΑΤΕ από τον εκκαθαριστή. Σύμφωνα με το καταστατικό του ΤΥΠΑΤΕ για να είναι κάποιος μέλος του, άρα και μέλος του ΔΣ, θάπρεπε να έχει την ιδιότητα του εν ενεργεία υπαλλήλου της ΑΤΕ. Αποτέλεσμα ήταν με την 11055/2013 απόφαση το Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων) να επιδικαστούν προσωρινά οι αποδοχές των υπαλλήλων του ΤΥΠΑΤΕ σε βάρος του λογαριασμού του ΕΛΕΜ.
Την 01/08/2013 τα πρόσωπα, τα οποία είχαν εκλεγεί ως μέλη του ΔΣ του ΤΥΠΑΤΕ από τη γενική συνέλευση της 10/06/2010, και των οποίων η ιδιότητα ως μελών του ΔΣ αμφισβητείται, έλαβαν απόφαση για την υποβολή αίτησης διάλυσης του ΤΥΠΑΤΕ στο σύνολό του, δηλαδή και των τριών κλάδων (Υγείας, ΕΛΕΜ, ΕΛΑΤ), παρά το γεγονός ότι μόνο ο κλάδος Υγείας είχε το πρόβλημα και δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στους σκοπούς του.
Τον Σεπτέμβριο του 2013 υποβλήθηκε από τους Συλλόγους Συνταξιούχων και από φυσικά πρόσωπα (συνταξιούχους) αίτηση στο Ειρηνοδικείο Αθηνών για διορισμό προσωρινής διοίκησης τόσο στο ΤΥΠΑΤΕ όσο και διαχειριστικής επιτροπής στον ΕΛΕΜ, με την προοπτική του μετασχηματισμού του ΕΛΕΜ σε αυτοτελές νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Η αίτηση αυτή, μετά από αναβολές, συζητήθηκε στο Ειρηνοδικείο Αθηνών την 16/01/2014. Ακολούθησε τον Νοέμβριο του 2013 η πρώτη απόπειρα διάλυσης του ΤΥΠΑΤΕ, με τη μορφή υποβολής αίτησης για έκδοση διαταγής διάλυσης από το Ειρηνοδικείο Αθηνών, χωρίς προηγούμενη ακρόαση οποιουδήποτε ενδιαφερομένου, η οποία απέτυχε διότι το Ειρηνοδικείο Αθηνών έκρινε ότι έπρεπε να ακολουθηθεί η συνήθης διαδικασία της υποβολής αίτησης και της συζήτησης σε δημόσια ακρόαση. Επακολούθησε η υποβολή νέας αίτησης την 12-12-2013, η οποία τελικά και συνεκδικάσθηκε στο Ειρηνοδικείο Αθηνών κατά τη δικάσιμο της 16/01/2014. Στην ίδια δικάσιμο συζητήθηκε και η κύρια παρέμβαση, την οποία άσκησαν ο Σύλλογος Συνταξιούχων ΑΤΕ και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Συνταξιούχων ΑΤΕ καθώς και ορισμένοι συνταξιούχοι κατά του ΤΥΠΑΤΕ. Κύρια παρέμβαση άσκησαν επίσης ο πρώην διοικητής Δημήτριος Μηλιάκος και 70 άλλοι πρώην υπάλληλοι ΑΤΕ, με αίτημα, όμως, τον διορισμό άλλων προσώπων ως εκκαθαριστών, πλην εκείνων που προτάθηκαν με την αίτηση του ΤΥΠΑΤ, εφ΄όσον το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να διαλυθεί το ΤΥΠΑΤΕ. Κατά τη συζήτηση, η οποία υπήρξε μακρά και διεξοδική, εξετάστηκαν ως μάρτυρες οι Νικόλαος Λεβέντης , Χαράλαμπος Πασσάς, και η κ. Ολυμπίου, πρώην υπάλληλος του ΤΥΠΑΤΕ και του ΕΛΕΜ.
Με την αίτηση οι φερόμενοι ως εκπροσωπούντες το ΤΥΠΑΤΕ ζητούν την διάλυση και των τριών κλάδων του ΤΥΠΑΤΕ, οι Σύλλογοι Συνταξιούχων ζητούν τον διορισμό προσωρινής διοίκησης στο ΤΥΠΑΤΕ και προσωρινής διαχειριστικής επιτροπής στον ΕΛΕΜ και ο Δημήτριος Μηλιάκος και οι λοιποί 70 τον διορισμό άλλων ως εκκαθαριστών εκτός από εκείνους που πρότεινε το ΤΥΠΑΤΕ. Η απόφαση αναμένεται να εκδοθεί περί τον Μάρτιο του 2014.
Η αναμενόμενη απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθηνών θα δρομολογήσει αποφασιστικές εξελίξεις σ’ όλα τα θέματα που έχουν σχέση και με τους τρεις κλάδους του ΤΥΠΑΤΕ, και κυρίως με τον κλάδο της επικούρησης (ΕΛΕΜ), ο οποίος φαίνεται να αποτελεί το μήλον της έριδος. Περιληπτικά οι θέσεις των ενδιαφερομένων μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως ακολούθως:
A) Υπάρχουν εκείνοι (συνταξιούχοι και εργαζόμενοι στην Τράπεζα Πειραιώς) οι οποίοι υποστηρίζουν ότι δικαιούνται να ζητήσουν και να λάβουν το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών που κατέβαλαν οι ίδιοι και ο εργοδότης τους και μάλιστα προσαυξημένες κατά 50% και έντοκες, ανεξάρτητα αν ήδη λαμβάνουν ήδη επικούρηση ή όχι, ή αν δικαιούνται να λάβουν μελλοντικά, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων για τη διαδοχική ασφάλιση.
B) Υπάρχουν εκείνοι οι οποίοι θεωρούν ότι έχει δημιουργηθεί μία περιουσία στον κλάδο του ΕΛΕΜ από τη συνεισφορά όλων των εργασθέντων στην Αγροτική Τράπεζα (των συνταξιούχων και των εν ενεργεία υπαλλήλων που υπηρετούν σήμερα στην Τράπεζα Πειραιώς) και ότι στην περιουσία αυτή έχουν όλοι (άνισο όμως) περιουσιακό δικαίωμα, το οποίο προστατεύεται από το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ. Είναι εύλογο ότι για να προσδιοριστεί το ακριβές δικαίωμα του καθενός θα πρέπει να διενεργηθεί αναλογιστική μελέτη.
Στο σημείο αυτό βρίσκεται η υπόθεση του ΤΥΠΑΤΕ και ειδικότερα του ΕΛΕΜ (μετά την υπαγωγή των συνταξιούχων της ΑΤΕ στον ΕΟΠΥΥ για τον κλάδο Υγείας, χωρίς όμως ο ΕΟΠΥΥ να αποτελέσει καθολικό διάδοχο του ΤΥΠΑΤΕ). Από πληροφορίες που υπάρχουν, φαίνεται ότι ασκούνται αιτήσεις και αγωγές με αίτημα την επιστροφή των εισφορών (ασφαλισμένου και εργοδότη) με τις προαναφερθείσες προσαυξήσεις. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το αν έχουν εκδοθεί αποφάσεις επί των αιτήσεων και των αγωγών αυτών. Το γραφείο μας συντάσσεται με την άποψη ότι θα πρέπει να αναμείνουμε την έκδοση της απόφασης από το Ειρηνοδικείο Αθηνών επί των ως άνω αιτήσεων και κυρίων παρεμβάσεων, προκειμένου να σταθμισθούν υπεύθυνα οι περαιτέρω ενέργειες.
Επισημαίνεται στο σημείο αυτό η αντίφαση, να ζητείται, δηλαδή, η επιστροφή των ασφαλιστικών εισφορών, δηλαδή να ακυρωθεί ουσιαστικά ο ασφαλιστικός χρόνος, που όμως αποτέλεσε τη βάση για τη χορήγηση της επικουρικής σύνταξης. Για να καταστεί σαφέστερη η αντίφαση, ας υποτεθεί ότι ο Χ υπάλληλος, που υπηρετεί σήμερα στην Τράπεζα Πειραιώς και προηγουμένως υπηρετούσε στην ΑΤΕ, ζητεί να του επιστραφούν οι εισφορές του μέχρι 31/12/2006, και οι εισφορές του επιστρέφονται. Ο υπάλληλος αυτός δεν μπορεί να συνυπολογίσει ως χρόνο ασφάλισης (επικούρησης) το χρόνο για τον οποίο πήρε πίσω τις εισφορές του, άρα δεν θα λάβει επικούρηση για το χρόνο αυτό (μέχρι 31/12/2006). Για να δικαιωθεί επικούρησης από το ΕΤΕΑ θα πρέπει να συμπληρώσει 15ετή χρόνο επικουρικής ασφάλισης από 1-1-2007 και μέχρι την συνταξιοδότησή του 31-12-2021).
Ας υποθέσουμε ότι ο Χ1 συνταξιούχος, ο οποίος συνυπολόγισε το χρόνο επικουρικής ασφάλισης στον ΕΛΕΜ μέχρι 31/12/2006 και με το συνυπολογισμό και του χρόνου αυτού έλαβε επικουρική σύνταξη. Αν ζητήσει και του επιστραφούν οι ασφαλιστικές εισφορές μέχρι 31/12/2006, τότε ο συνταξιούχος αυτός θα εξακολουθήσει να λαμβάνει επικουρική σύνταξη, συνυπολογιζομένου και του χρόνου μέχρι 31/12/2006, χωρίς όμως να έχει καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές για το χρόνο αυτό. Δεν είναι αντιφατική μία τέτοια παραδοχή;
Δεν είναι πρόθεση του σημειώματος αυτού να πείσει για την ορθότητα ή μη της μίας ή της άλλης άποψης, αλλά να αναδείξει τα δύσκολα θέματα που ανακύπτουν γύρω από την τύχη της περιουσίας του ΕΛΕΜ, των οποίων η λύση δεν είναι ούτε μονοσήμαντη, ούτε εύκολη. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι αν γίνει δεκτή η άποψη για επιστροφή των εισφορών σ’ όλους τους πρ΄΄ωην υπαλλήλους της ΑΤΕ , τότε το ποσό που θα πρέπει να επιστραφεί από τον ΕΛΕΜ υπερβαίνει το 1.000.000.000 εκατ. €. Η συνολική, όμως, περιουσία του ΕΛΕΜ υπολογίζεται (στην καλύτερη περίπτωση) στα 100 εκατ. €. Από πού θα επιστραφούν τα υπόλοιπα;
Αυτή είναι, περιληπτικά, η περιγραφή της κατάστασης του θέματος «ΕΛΕΜ-ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ». Φαίνεται ότι η αναζήτηση λύσης μέσω της σύνταξης αναλογιστικής μελέτης είναι μονόδρομος και η αναμονή της έκδοσης της απόφασης τα ου Ειρηνοδικείου Αθηνών επιβεβλημένη.